برای درمان سردرد و میگرن، روشهای غیر دارویی مثل اصلاح سبک زندگی، استفاده از مکمل‌های گیاهی و تغذیه‌ای، و حتی تمرین‌های ذهنی و فیزیکی می‌تونن خیلی مؤثر باشن. این روشها، هم عوارض جانبی کمتری دارن و هم حس بهتری رو به بیمار میدن.
بهترین روشهای غیر دارویی برای درمان سردرد و میگرن
برای درمان سردرد و میگرن، روشهای غیر دارویی مثل اصلاح سبک زندگی، استفاده از مکمل‌های گیاهی و تغذیه‌ای، و حتی تمرین‌های ذهنی و فیزیکی می‌تونن خیلی مؤثر باشن.
این روشها، هم عوارض جانبی کمتری دارن و هم حس بهتری رو به بیمار میدن.
اصلاح سبک زندگی برای کنترل سردرد و میگرن:
قدم اول در درمان سردرد های میگرنی حذف محرکهای میگرن است .
فرد مبتلا به سردرد میگرن بایستی موارد زیر رو در زندگی حذف و یا تعدیل کند و رعایت نکات تغذیه ای و اصلاح سبک زندگی به تنهایی و بدون مصرف دارو میتواند باعث کاهش 40-50 درصدی شدت و تعداد دفعات سردرد و میگرن شود .
این موارد توسط بهترین متخصص های مغز و اعصاب و فوق تخصص های سردرد به تمامی بیماران میگرنی توصیه میشود
یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش حملات میگرنی، داشتن سبک زندگی سالمه. چیزایی که باید رعایت کنی شامل ایناس:
- خواب کافی و باکیفیت
- آب خوردن به اندازه کافی
- وعده‌های غذایی منظم و متعادل
- پرهیز از الکل
- مصرف کم و منظم کافئین (مثلاً صبح‌ها یه فنجون قهوه)
- ورزش کردن به طور منظم
- مدیریت استرس
- حذف شیرین‌کننده مصنوعی آسپارتام و تقویت‌کننده طعم مونوسدیم گلوتامات (MSG)
- حذف غذاهای حاوی تیرامین مانند پنیر و شکلات تلخ ( مصرف لبنیات مانند ماست و شیر منعی ندارد) به بهبود سردرد میگرنی کمک میکند
- حذف غذاهای تند و اسپایسی و خودداری از افزودن فلفل و ادویه تند به غذا
- حذف فست فوها و غذاهای فراوری شده
- اجتناب از جا انداختن وعده‌های غذایی : اگر وعده‌ای غذایی را حذف کنید، قند خون شما ممکن است افت کرده و سردرد ایجاد شود.
- جلوگیری از تغییرات در الگوی خواب: اگر بیش از حد یا کمتر از حد معمول بخوابید، ممکن است دچار میگرن شوید. اگر بین مناطق زمانی مختلف سفر می‌کنید جت‌لگ نیز میتواند یک عامل باشد.
- تغییرات در آب و هوا: این یک عامل محرک مهم است. تغییر در فشار هوا نیز میتواند تأثیرگذار باشد.
- پرهیز از مصرف بیش از حد دارو و مسکنها : اگر میگرن دارید و بیش از ۱۰ روز در ماه دارو و مسکنهای حاوی کافیین و ارگوتامین سی و یا تریپتانها مصرف می‌کنید، ممکن است به سردردی به نام سردرد بازگشتی دچار شوید. پزشک متخصص مغز واعصاب با تجربه آن را سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو می‌نامد.
- حذف مصرف سیگار و قلیون و ویپ
- حذف نور آبی : نور آبی ساطع شده از مانتیور و گوشی موبایل و لپتاپ میتواند محرک سردرد میگرن باشد و باعث تشدید ان شود با استفاده از عینک های بلو کات و یا کاهش نور ابی مانیتور میتوانید از بروز سردرد های میگرنی جلوگیری کنید
- تمرینات و تقویت عضلات گردن جهت جلوگیری از بروز سردرد گردنی
رعایت این موارد ساده که توسط ذکتر رخصت یزدی متخصص مغز و اعصاب توصیه شده ، به مرور می‌تونن دفعات و شدت سردردای میگرنی رو کاهش بدن.
مکمل‌ها و داروهای موثر برای کنترل میگرن :
1. منیزیم:
- دوز: 400-600 میلی‌گرم یک‌بار در روز یا 200-300 میلی‌گرم دو بار در روز
- عوارض: اسهال، حالت تهوع
- توضیح: بهترین نوع‌ها شامل اکسید، گلوکونات، گلیسینات یا اسپارتات (گاهی به اسم منیزیم کلاته).
2. ریبوفلاوین (ویتامین B2):
- دوز: 400 میلی‌گرم یک‌بار در روز
- عوارض: اسهال، ادرار زیاد، زرد شدن ادرار
- توضیح: برای بزرگسالان موثر است ولی روی کودکان تاثیر زیادی ندارد.
3. کوآنزیم Q10:
- دوز: 300 میلی‌گرم یک‌بار در روز
- عوارض: گزارش نشده
- توضیح: شواهد متوسطی برای اثربخشی دارد.
4. ملاتونین:
- دوز: 3 میلی‌گرم هر شب
- عوارض: خواب‌آلودگی، خستگی
- توضیح: در کودکان موثر بوده ولی در بزرگسالان نتایج متفاوتی داشته است.
5. بابونه گاوی:
- دوز: 50-300 میلی‌گرم یک‌بار در روز
- عوارض: حالت تهوع، نفخ؛ حساسیت به بابونه یا راگوید
- توضیح: شواهد ضدونقیض در مورد اثربخشی.
6. پتازیت (باتربور):
- دوز: توصیه نمی‌شود
- عوارض: ممکن است برای کبد سمی باشد
- توضیح: به دلیل خطرات احتمالی دیگر پیشنهاد نمی‌شود.
نکته مهم:
قبل از مصرف این مکمل‌ها بامتخصص مغز و اعصاب دکتر رخصت یزدی مشورت کنید.
تحریک مغناطیسی مغز (rTMS/TMS) برای درمان میگرن مزمن
یکی از بهترین روشهای کم عارضه و دارای FDA امریکا برای درمان میگرن است که میتوانید جهت اطلاعات بیشتر به مقاله درمان میگرن با rTMS مراجعه کنید.
این روش زیر نظر بهترین متخصص مغز و اعصاب در کلنیک فوق تخصصی سردرد دکتر رخصت یزدی انجام میشود.
روشهای ذهن و بدن
- یک سری کارهای رفتاری و ذهنی هستن که خیلی خوب جواب میدن برای پیشگیری از میگرن:
- درمان شناختی-رفتاری: یعنی به ذهنت یاد بدی که چطوری بهتر با استرس و فشار کنار بیاد.
- آموزش آرام‌سازی: همون تمرین‌های ریلکسیشن که کمک می‌کنه آرامش بگیری.
- یوگا: چندتا تحقیق نشون داده که یوگا می‌تونه برای پیشگیری از میگرن موثر باشه.
- مدیتیشن هم خیلی موثره، به‌خصوص اگه مدیتیشن ذهن‌آگاهی یا همون مایندفولنس باشه.
تازه، اگه داروها رو با این روشهای غیردارویی ترکیب کنی، جوابش بهتره. مثلا یه تحقیق نشون داده ترکیب پروپرانولول (یه داروی ضد میگرن) با درمان شناختی-رفتاری، باعث شد تعداد روزهای سردرد بیشتر کم بشه.
روشهای فیزیکی:
یه سری کارهای فیزیکی هم برای میگرن جواب می‌ده، مثل:
- طب سوزنی: یکی از معروف‌ترین روش‌هاست که خیلی روش تحقیق شده. طب سوزنی معمولا بی‌خطره و به‌خصوص برای کسایی که نمی‌خوان دارو مصرف کنن، گزینه خوبیه.
- ماساژ : این روشها هم به کاهش میگرن کمک می‌کنن و خیلی از آدم‌ها با اینا حال می‌کنن.
محرک عصبی (Neuromodulation)
تحریک عصبی یا همون نورومدولیشن، یه روش جدید و غیرتهاجمیه که تو این سال‌ها خیلی برای درمان میگرن بررسی شده.
این دستگاه‌ها چون غیرتهاجمی هستن و عوارض جانبی جدی ندارن، جذابن. اما مشکلشون اینه که قیمت بالایی دارن و بیشتر مواقع بیمه‌ها هزینه‌شون رو پوشش نمی‌دن.
دستگاه‌های معروف برای پیشگیری از میگرن
سه دستگاه مهم که برای پیشگیری از میگرن بررسی شدن:
1. تحریک عصب سه‌قلو خارجی (external trigeminal nerve stimulation):
- استفاده: روزی 20 دقیقه باید استفاده بشه.
- نتیجه: یه مطالعه نشون داد که افرادی که از این دستگاه استفاده کردن، ماهی دو روز کمتر سردرد داشتن، در حالی که گروهی که دستگاه شَم (جعلی) استفاده کردن، هیچ تغییری نداشتن.
- بدون عوارض جدی هست و به‌خصوص برای میگرن‌های مزمن و مقاوم استفاده می‌شه.
2. تحریک مغناطیسی تک‌پالس جمجمه‌ای (single-pulse transcranial magnetic stimulation):
- استفاده: این دستگاه در اصل برای درمان حاد میگرن ساخته شده، ولی تو یه مطالعه باز برای پیشگیری هم بررسی شده. کسایی که این دستگاه رو روزی دو بار استفاده کردن، ماهی 2.75 روز کمتر میگرن داشتن.
3. تحریک غیرتهاجمی عصب واگ (noninvasive vagus nerve stimulation):
- استفاده: این دستگاه هم بررسی شده، ولی متاسفانه نتایج مثبتی برای پیشگیری از میگرن نداشته.
