درمان فوری سردرد شدید میگرن بر تسکین سریع علائم و بازگرداندن عملکرد طبیعی تمرکز دارد، در حالی که از عود مجدد و عوارض جانبی جلوگیری می‌کند. روش درمانی معمولاً بر اساس شدت سردرد میگرنی و نیازهای فردی بیمار تنظیم می‌شود. متخصص مغز و اعصاب می‌تواند بهترین گزینه‌های درمانی را برای کنترل حملات میگرنی ارائه دهد.
درمان فوری سردرد شدید میگرنی
درمان فوری سردردهای میگرنی بر تسکین سریع علائم، بازگرداندن عملکرد طبیعی و به حداقل رساندن عود و عوارض جانبی تمرکز دارد. رویکرد درمانی معمولاً بر اساس شدت میگرن و نیازهای فردی بیمار تنظیم می‌شود.
اگر علایم زیر را دارید، سردرد شما ممکن است خطرناک باشد و باید از درمان خودسرانه پرهیز کرده و به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. همچنین لازم است عکسبرداری و آزمایشات تکمیلی انجام شود.
1. علایم سیستمیک:
- تب، تعریق شبانه، کاهش وزن، قفل شدن فک
- ممکن است نشانگر سرطان، عفونت مزمن (مثل HIV یا سل) یا متاستاز باشد.
2. علایم نورولوژیک:
- گیجی، علایم یا نشانه‌های عصبی (مثل دوبینی، از دست دادن بینایی موقت)
- ممکن است نشانگر تومور، سکته مغزی یا ضایعات ساختاری مغزی باشد.
3. شروع ناگهانی (Thunderclap):
- سردرد ناگهانی و شدید
- ممکن است نشانگر خونریزی زیر عنکبوتیه، سکته مغزی، یا سایر بیماری‌های جدی باشد.
4. سن بالای 50 سال:
- شروع جدید سردردهای مداوم یا بدتر شونده
- احتمال دارد نشانه‌ای از تومور یا آرتریت تمپورال (GCA) باشد.
5. تغییر وضعیت:
- سردرد هنگام تغییر وضعیت بدن، مانند ایستادن یا دراز کشیدن
- ممکن است به دلیل کاهش فشار مایع مغزی نخاعی، تومور مغزی یا لخته در سیاهرگ مغز باشد.
6. تاریخچه قبلی سردرد:
- شروع جدید یا تغییرات در سردردهای قدیمی
- ممکن است به دلیل تومور مغزی، عفونت سیستمیک یا مغزی باشد.
7. بارداری یا پس از زایمان:
- شروع سردرد جدید در دوران بارداری یا پس از زایمان
- ممکن است ناشی از لخته سیاهرگ مغز (CVT) ، پره‌اکلامپسی، یا سکته مغزی باشد.
8. ایجاد سردرد با فشار (مثل سرفه، عطسه یا خم شدن):
- ایجاد سردرد در زمان‌هایی که فشار در بدن افزایش می‌یابد
- ممکن است نشانه تومور مغزی یا مشکلات دیگر در مغز باشد.
روشهای خانگی و غیر دارویی برای درمان فوری سردرد میگرن
- استراحت در یک محیط تاریک و آرام: نور شدید و صداها می‌توانند میگرن را تشدید کنند.
- کمپرس سرد روی پیشانی: باعث انقباض عروق و کاهش التهاب می‌شود.
- نوشیدن مایعات کافی: کم‌آبی بدن یکی از محرک‌های اصلی میگرن است.
- ماساژ سر و گردن: به کاهش تنش عضلانی و افزایش گردش خون کمک می‌کند.
- استفاده از رایحه درمانی: اسانس نعناع و اسطوخودوس می‌تواند تسکین‌دهنده باشد.
- مدیتیشن و تمرینات تنفسی: برای کاهش استرس، که یکی از عوامل محرک میگرن است.
- مصرف منیزیم و ویتامین B2: تحقیقات نشان داده‌اند که این مکمل‌ها می‌توانند شدت و دفعات میگرن را کاهش دهند.
- کرم‌های حاوی منتول، کامفور، لیدوکائین یا روغن‌های ضروری: ایجاد اثر خنک‌کنندگی و تسکین درد.
- تمرینات تنفس عمیق: کاهش استرس و آرام‌سازی سیستم عصبی.
- مدیتیشن هدایت‌شده (Guided Meditation): تمرکز ذهن و کاهش شدت حمله.
درمان‌های دارویی برای درمان فوری سردرد حاد میگرن
شروع درمان در مراحل اولیه میگرن، اثربخشی را افزایش می‌دهد.
پرهیز از مصرف بیش از حد دارو، زیرا ممکن است منجر به "سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو" شود.
تریپتان‌ها و دی هیدروارگوتامین
این داروها به طور اختصاصی برای درمان فوری سردرد میگرن متوسط تا شدید استفاده می‌شوند و از طریق تنگ کردن عروق مغزی اثر می‌کنند.
تریپتان‌های رایج شامل:
- سوماتریپتان (Sumatriptan): به‌صورت قرص (50-100 میلی‌گرم)، اسپری بینی (10-20 میلی‌گرم) یا تزریق زیرجلدی (6 میلی‌گرم)
- ریزاتریپتان (Rizatriptan): به‌صورت قرص‌های 5 یا 10 میلی‌گرمی
- التریپتان (Eletriptan): با دوز 20-40 میلی‌گرم
- دی هیدروارگوتامین (DHE): به‌صورت اسپری بینی (1 میلی‌گرم) یا تزریق داخل وریدی/عضلانی (0.5-1 میلی‌گرم)
نکته:این داروها در بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، فشار خون کنترل نشده و سابقه سکته مغزی ممنوع هستند.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
برای میگرن‌های خفیف تا متوسط مفید هستند و اثرات ضدالتهابی و ضددردی دارند. برخی از رایج‌ترین آن‌ها:
- ایبوپروفن (Ibuprofen): 400-800 میلی‌گرم هر 6-8 ساعت
- ناپروکسن(Naproxen): 500-1000 میلی‌گرم در روز
- دیکلوفناک(Diclofenac): 50-100 میلی‌گرم
استامینوفن و ترکیبات ضد درد
- استامینوفن (Acetaminophen): با دوز 500-1000 میلی‌گرم برای میگرن‌های خفیف
- ترکیبات حاوی استامینوفن، کافئین و آسپرین (مانند اکسدرین) می‌توانند در درمان فوری درد میگرنی مؤثر باشند.
ضد تهوع‌ها و کورتیکواستروئیدها
- متوکلوپرامید (Metoclopramide): برای کاهش تهوع (10 میلی‌گرم)
- پروکلرپرازین (Prochlorperazine): (5-10 میلی‌گرم)
- دگزامتازون (Dexamethasone):در مواقعی برای کاهش عود میگرن در اورژانس تجویز می‌شود.
درمان‌های جدید و نوظهور
- گیرنده‌های CGRP (مانند ریمژپانت و آپروژپانت): بدون خطرات قلبی-عروقی
- لاسیمیدیتان (Lasmiditan): برای بیمارانی که به تریپتان‌ها حساس هستند.
نورومدولاسیون (تحریک عصبی)
تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال (TMS) و تحریک عصب واگ (VNS) برای کاهش شدت حملات میگرنی
توصیه های دکتر رخصت یزدی متخصص مغز و اعصاب در تهران
درمان حاد میگرن باید بر اساس شدت و شرایط بیمار انتخاب شود. تریپتان‌ها و NSAIDها درمان‌های اصلی هستند، اما گزینه‌های جدید مانند آنتاگونیست‌های CGRP برای بیماران خاص توصیه می‌شوند. ترکیب روشهای دارویی و غیر دارویی به کنترل بهتر میگرن کمک می‌کند.
شروع درمان در مراحل اولیه میگرن، اثربخشی را افزایش می‌دهد.
پرهیز از مصرف بیش از حد دارو، زیرا ممکن است منجر به "سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو" شود.
