بیماری پارکینسون (PD) یک اختلال پیشرونده عصبی است که با سه علامت اصلی لرزش (ترمور) ، کندی حرکات (برادی کینزی) و سفتی عضلات (رژیدیتی) مشخص میشود. تشخیص زودهنگام این بیماری دشوار است، زیرا علائم اولیه ممکن است خفیف بوده و با دیگر اختلالات حرکتی همپوشانی داشته باشد.
علائم و نشانههای اولیه بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون (PD) یک اختلال پیشرونده عصبی است که با مجموعهای از علائم حرکتی و غیرحرکتی مشخص میشود.
تریاد تشخیصی پارکینسون شامل:
- لرزش در حالت استراحت (Tremor at rest)
- سفتی عضلات (Rigidity)
- کندی حرکت (Bradykinesia)
تشخیص زودهنگام این بیماری دشوار است، زیرا علائم اولیه ممکن است خفیف بوده و با دیگر اختلالات حرکتی همپوشانی داشته باشد.
علائم حرکتی اصلی (Cardinal Motor Symptoms)
1. لرزش (Tremor):
لرزش در حالت استراحت یکی از بارزترین علائم اولیه است که اغلب بهصورت یکطرفه شروع میشود وعمدتا در دستها است با فرکانس بین 4-6 هرتز
لرزش یکی از علائم شایع حرکتی بیماری پارکینسون (PD) است که حدود ۷۵٪ از بیماران را تحت تأثیر قرار میدهد.
شایعترین نوع لرزش در حالت استراحت در بیماری پارکینسون لرزش دانه تسبیح (pill rolling tremor ) نامیده میشود که شبیه به حرکت غلتاندن دانه تسبیح بین انگشت شست و اشاره است.
لرزش ممکن است در سایر قسمتهای بدن از جمله سر، تنه، فک، لبها و اندامهای تحتانی نیز رخ دهد.
شدت لرزش در بیماری پارکینسون میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و به شدت به استرس حساس است.
2.کندی حرکت (Bradykinesia):
کندی حرکات، یکی از مشخصههای اصلی بیماری پارکینسون است و معمولاً از اولین علائم ظاهرشونده است.
3. سفتی عضلات (Rigidity):
خشکی و سفتی عضلات که اغلب از یک طرف بدن شروع میشود.که این علامت صرفا در معاینه بالینی توسط متخصص مغز و اعصاب مشهود است.
4. ناپایداری وضعیتی (Postural Instability):
مشکلات تعادل و حالت ایستادن که گرچه در مراحل اولیه کمتر شایع است، اما با پیشرفت بیماری ظاهر میشود.
علائم حرکتی ثانویه (Secondary Motor Symptoms)
1. کاهش حالتهای چهره (Hypomimia):
کاهش حرکات صورت، که به “چهره بیحالت” یا “چهره ماسکمانند” معروف است.
2. مشکلات گفتاری و بلع (Dysarthria and Dysphagia):
اختلالات گفتاری و دشواری در بلع که ممکن است در مراحل اولیه بروز کنند.
3. ریزنگاری (Micrographia):
نوشتن با دستخط کوچک و فشرده که از علائم رایج اولیه است.
4. الگوی غیرعادی راه رفتن (Shuffling Gait and Freezing):
تغییرات در الگوی راه رفتن، شامل گامهای کوتاه و گاهی ناتوانی ناگهانی در حرکت.
علائم غیرحرکتی (Non-Motor Symptoms)
1. اختلال بویایی (Olfactory Dysfunction):
کاهش حس بویایی (هیپوسمی) که اغلب از اولین علائم غیرحرکتی است.
2. اختلالات خواب (Sleep Disorders):
اختلالات خواب مانند رفتار غیرطبیعی در خواب REM (REM-sleep behavior disorder) در مراحل اولیه بیماری شایع است.
3. اختلالات خودمختار (Autonomic Dysfunction):
علائمی مانند یبوست و مشکلات ادراری که ممکن است پیش از علائم حرکتی ظاهر شوند.
4. مشکلات شناختی و روانپزشکی (Cognitive and Neuropsychiatric Symptoms):
کاهش خفیف شناختی، افسردگی و اضطراب از جمله علائم اولیه هستند.
5. علائم حسی (Sensory Symptoms):
درد و احساسات غیرطبیعی (پارستزیها) نیز در مراحل اولیه گزارش شدهاند.
علائم غیرمعمول اولیه (Unusual Early Symptoms)
1. لرزشهای غیرمعمول و درد شانه:
برخی بیماران با علائم غیرمعمولی مانند لرزشهای غیرمعمول و درد شانه مراجعه میکنند.
2. ضعف عمومی و آبریزش بینی (Asthenia and Rhinorrhea):
ضعف عمومی و آبریزش بینی بهعنوان علائم اولیه گزارش شدهاند.
3. تغییر حس بویایی و چشایی (Parosmia and Dysgeusia):
تغییر در حس بویایی و چشایی نیز میتواند از نشانگرهای اولیه باشد.
آزاردهندهترین علائم برای بیماران :
بیماران اغلب لرزش، مشکلات حرکات ظریف و کندی حرکات را بهعنوان آزاردهندهترین علائم اولیه گزارش میدهند.
توصیه ها و نکات دکتر رخصت یزدی متخصص مغز و اعصاب در مورد بیماری پارکینسون
علائم اولیه بیماری پارکینسون طیف گستردهای از ویژگیهای حرکتی و غیرحرکتی را در بر میگیرد. شناسایی این علائم در مراحل اولیه برای تشخیص بهموقع و مداخله درمانی بسیار حیاتی است.
در حالی که علائم حرکتی مانند لرزش، کندی حرکت و سفتی عضلات بهخوبی شناخته شدهاند، علائم غیرحرکتی مانند اختلالات بویایی، خواب و تغییرات شناختی نیز اهمیت دارند و میتوانند پیش از علائم حرکتی ظاهر شوند.
درک این نشانهها میتواند به تشخیص افتراقی کمک کرده و نتایج بهتری برای بیماران به همراه داشته باشد.