الکتروانسفالوگرافی (EEG) یا نوار مغزی نمایش فعالیت الکتریکی است که در سطح مغز رخ میدهد. این فعالیت به صورت امواج با فرکانس و دامنههای مختلف که بر اساس ولتاژ اندازهگیری میشوند، بر روی صفحه نمایش دستگاه EEG ظاهر میشود واین امواج توسط متخصص مغز و اعصاب دکتر رخصت یزدی تفسیر میگردد.
الکتروانسفالوگرافی (EEG) یا نوار مغزی
نمایش فعالیت الکتریکی است که در سطح مغز رخ میدهد. این فعالیت به صورت امواج با فرکانس و دامنههای مختلف که بر اساس ولتاژ (بهطور خاص میکروولت) اندازهگیری میشوند، بر روی صفحه نمایش دستگاه EEG ظاهر میشود واین امواج توسط متخصص مغز و اعصاب دکتر رخصت یزدی تفسیر میگردد.
امواج EEG معمولاً بر اساس فرکانس، دامنه و شکل آنها، همچنین محلهای روی پوست سر که در آنها ثبت میشوند، طبقهبندی میشوند. آشناترین طبقهبندی بر اساس فرکانس امواج EEG انجام میشود (مانند آلفا، بتا، تتا و دلتا).
بیشتر امواج مغزی در محدوده فرکانسی 0.5 تا 500 هرتز قرار دارند. با این حال، دستهبندیهای زیر از نظر بالینی بیشترین اهمیت را دارند:
امواج آلفا: 8 تا 13 هرتز
امواج بتا: بیشتر از 13 هرتز
امواج تتا: 3.5 تا 7.5 هرتز
امواج دلتا: 3 هرتز یا کمتر
امواج آلفا
امواج آلفا معمولاً در همه گروههای سنی مشاهده میشوند، اما در بزرگسالان شایعتر هستند. این امواج به صورت ریتمیک در هر دو طرف سر ظاهر میشوند اما اغلب دامنه آنها در سمت غیرغالب کمی بالاتر است، بهویژه در افراد راستدست. یک نوع طبیعی امواج آلفا زمانی دیده میشود که هارمونیکی از فرکانس آلفا در نواحی پشتی سر ایجاد شود. این امواج تمایل دارند بیشتر در نواحی پشتی سر حضور داشته باشند تا نواحی جلویی و بهویژه با چشمان بسته و در حالت آرامش برجستهتر هستند.
فعالیت آلفا به طور طبیعی با تمرکز (مانند انجام محاسبات ذهنی، استرس، یا باز کردن چشمها) از بین میرود. در بیشتر موارد، این امواج به عنوان امواج طبیعی در نظر گرفته میشوند.یک استثنای غیرطبیعی، کمای آلفا است که اغلب به دلیل انسفالوپاتی هایپوکسی-ایسکمیک یا فرآیندهای تخریبی در پل مغز (مانند خونریزی داخل مغزی) ایجاد میشود.
در کمای آلفا، امواج آلفا به طور یکنواخت در نواحی جلویی و پشتی توزیع شده و در بیمارانی دیده میشود که به تحریکات پاسخ نمیدهند.
امواج بتا
امواج بتا در همه گروههای سنی مشاهده میشوند.
این امواج معمولاً دامنه کوچکی دارند، متقارن هستند و بیشتر در نواحی جلویی سر دیده میشوند.
داروهایی مانند باربیتوراتها و بنزودیازپینها امواج بتا را تقویت میکنند.
امواج تتا
امواج تتا به طور طبیعی در هنگام خواب در هر سنی مشاهده میشوند. در بزرگسالان بیدار، اگر این امواج بیش از حد رخ دهند، غیرطبیعی در نظر گرفته میشوند.
امواج تتا و دلتا به طور کلی به عنوان امواج آهسته شناخته میشوند.
امواج دلتا
این امواج آهسته فرکانسی برابر با 3 هرتز یا کمتر دارند.
به طور طبیعی در خواب عمیق بزرگسالان و همچنین در نوزادان و کودکان دیده میشوند.
در بزرگسالان بیدار، امواج دلتا غیرطبیعی محسوب میشوند.
این امواج اغلب بزرگترین دامنه را در میان امواج دارند.
امواج دلتا میتوانند کانونی (به دلیل آسیب محلی) یا منتشر (به دلیل اختلال عمومی) باشند.
نوار مغزی که توسط دکتر رخصت یزدی متخصص مغز و اعصاب تجویز میگردد در موارد زیر کاربرد دارد:
1. تشخیص بیماریهای عصبی: مانند صرع، اختلالات خواب، یا آسیبهای مغزی.
2. بررسی فعالیت مغز: در بیماران کما، یا در زمان جراحیهای مغزی.
3. پژوهشهای علمی: برای مطالعه عملکردهای مغزی.
اصول کار:
الکترودها امواج مغزی را به صورت سیگنالهای الکتریکی دریافت میکنند. این امواج به شکل الگوهای مختلف (مانند آلفا، بتا، تتا، دلتا) بر اساس فرکانس و دامنه در دستگاه EEG نمایش داده میشوند.
سردردهایی که نیاز به نوار مغزی با تجویز دکتر رخصت یزدی متخصص مغز واعصاب دارند:
نوار مغزی (EEG) به طور معمول برای بررسی علل سردرد استفاده نمیشود، زیرا بیشتر سردردها (مانند سردردهای میگرنی یا تنشی) به تغییرات فعالیت الکتریکی مغز مرتبط نیستند.
با این حال، در موارد خاصی که سردرد با علائم یا شرایط غیرعادی همراه است، ممکن است متخصص مغز و اعصاب نوار مغزی را برای بررسی سایر علل جدی تجویز کند.
1. سردردهای همراه با تشنج یا علائم مشابه تشنج
• اگر فرد علاوه بر سردرد، علائمی مانند حرکات غیرطبیعی، از دست دادن هوشیاری، یا اسپاسم عضلانی داشته باشد.
• برای تشخیص احتمال وجود صرع یا تشنجهای غیرمعمول (مثل تشنج جزئی پیچیده).
2. سردردهای همراه با تغییرات رفتاری یا ذهنی
• اگر سردرد با علائمی مثل گیجی، تغییر شخصیت، فراموشی مکرر، یا هذیان همراه باشد.
• احتمال وجود مشکلاتی مانند اختلالات مغزی یا التهابات عصبی.
3. سردردهای ناگهانی و شدید (Thunderclap Headache)
• این نوع سردرد بسیار شدید و ناگهانی است و ممکن است به علت مشکلات جدی مغزی مانند خونریزی مغزی یا آنوریسم باشد.
• اگرچه معمولاً سیتیاسکن یا امآرآی برای این موارد ترجیح داده میشود، EEG ممکن است برای بررسی عملکرد مغز مورد نیاز باشد.
4. سردردهای مداوم با علائم عصبی
• اگر سردرد همراه با علائمی مانند ضعف در اندامها، دوبینی، کاهش هوشیاری، یا سرگیجه باشد.
• احتمال وجود اختلالات عروقی مغز، تومورها، یا دیگر بیماریهای جدی.
5. سردردهای همراه با علائم خوابآلودگی یا کما
6. سردردهایی که به درمان معمول پاسخ نمیدهند
7. سردردهایی که علیرغم درمانهای استاندارد، پایدار باقی مانده یا بدتر میشوند.
8. سردردهای همراه با تب و علائم عفونت مغزی (مانند مننژیت یا انسفالیت).
9. سردردهای بعد از ضربه به سر که احتمال آسیب یا صدمه مغزی وجود داشته باشد.
10. سردردهایی که در افراد مبتلا به بیماریهای صرع رخ میدهند تا ارتباط بین سردرد و تشنج بررسی شود.