نوار عصب و عضله برای تشخیص بیماری‌های مختلفی مانند فتق دیسک، نوروپاتی دیابتی، سندرم تونل کارپال،میاستنی گراویس و بیماری ALS کاربرد دارد. این تست به شناسایی مشکلات عصبی و عضلانی از جمله درد، ضعف و بی‌حسی کمک می‌کند و به متخصص مغز و اعصاب در تشخیص بهتر و انتخاب درمان مناسب یاری می‌رساند.
نوار عصب و عضله چیست؟
نوار عصب و عضله از دو بخش NCS و EMG تشکیل شده است که در تست NCS سلامتی و کارکرد اعصاب محیطی بررسی میشود و در تست EMG سلامتی و کارکرد عضلات نواحی مختلف بدن ارزیابی میگردد
تست سرعت هدایت عصبی (NCV) چیست؟
تست سرعت هدایت عصبی (NCV) سرعت حرکت یک تحریک الکتریکی در اعصاب شما را اندازه‌گیری می‌کند. این تست می‌تواند آسیب عصبی را شناسایی کند و به همین دلیل به آن تست هدایت عصبی نیز گفته میشود.
در طول تست، عصب شما تحریک میشود، معمولاً با استفاده از پچ‌های الکترود که روی پوست شما قرار می‌گیرند. دو الکترود روی پوست شما قرار می‌گیرد، یکی روی عصب و دیگری روی عضله.
یکی از الکترودها عصب شما را با یک تحریک الکتریکی بسیار ضعیف تحریک می‌کند و الکترود دیگر آن را ضبط می‌کند. فعالیت الکتریکی حاصل توسط الکترود دیگری ضبط میشود. این فرایند برای هر عصب مورد آزمایش تکرار میشود.
سپس سرعت هدایت با اندازه‌گیری فاصله بین الکترودها و زمان لازم برای حرکت تحریک‌های الکتریکی بین الکترودها محاسبه میشود.
یک تست مرتبط که ممکن است انجام شود الکترومیوگرافی (EMG) است. این تست فعالیت الکتریکی در عضلات شما را اندازه‌گیری می‌کند.
معمولاً این تست باید در همان روز تست NCV انجام شود. هر دو تست به شناسایی وجود، مکان و گستردگی بیماری‌هایی که به اعصاب و عضلات آسیب می‌زنند، کمک می‌کنند.
چرا ممکن است به تست سرعت هدایت عصبی نیاز داشته باشم؟
تست NCV معمولاً همراه با EMG برای تشخیص تفاوت بین اختلالات عصبی و اختلالات عضلانی انجام میشود. NCV مشکل در عصب را شناسایی می‌کند، در حالی که EMG بررسی می‌کند که آیا عضله به درستی به تحریک عصب پاسخ می‌دهد یا خیر.
بیماری‌ها یا مشکلات سلامتی که ممکن است با نوارعصب وعضله بررسی شوند عبارتند از:
- سندرم گیلن-باره: یک بیماری که در آن سیستم ایمنی بدن قسمتی از سیستم عصبی محیطی را مورد حمله قرار می‌دهد. علائم اولیه ممکن است شامل ضعف یا احساس گزگز در پاها باشد.
- سندرم تونل کارپال: یک مشکل سلامتی که در آن عصب مدیان که از ساعد به دست می‌رود، تحت فشار یا فشرده‌سازی توسط تاندون‌ها یا رباط‌های بزرگ شده در مچ قرار می‌گیرد. این موضوع باعث درد و بی‌حسی در انگشتان میشود.
- بیماری شارکو-ماری-توث: یک وضعیت عصبی ارثی که بر اعصاب حرکتی و حسی تأثیر می‌گذارد و باعث ضعف در عضلات پا و ساق پا میشود.
- بیماری دیسک کمر یا دیسک گرئن : این مشکل زمانی رخ می‌دهد که غضروف فیبری که اطراف دیسک‌های مهره‌ها را احاطه کرده، خراب میشود. مرکز هر دیسک که حاوی ماده ژله‌ای است، به بیرون رانده میشود و به یک عصب نخاعی فشار وارد می‌آورد. این موضوع باعث درد و آسیب به عصب میشود.
- آسیب عصبی (نوروپاتی):این وضعیت ممکن است به دلیل بسیاری از مشکلات سلامتی مانند دیابت، درمان شیمی‌درمانی، اختلالات خود ایمنی مانند نوراپاتی التهابی مزمن دمیلینه یا الکلیسم رخ دهد. علائم ممکن است شامل بی‌حسی یا گزگز در یک عصب یا چند عصب به طور همزمان باشد.
- مشکلات عصب سیاتیک:دلایل زیادی برای مشکلات عصب سیاتیک وجود دارد. رایج‌ترین دلیل، برجستگی یا پارگی دیسک نخاعی است که به ریشه‌های عصب فشار وارد می‌آورد. این موضوع معمولاً باعث درد، گزگز یا بی‌حسی میشود.
- تست‌های هدایت عصبی همچنین ممکن است برای شناسایی علت علائمی مانند بی‌حسی، گزگز و درد مداوم انجام شوند
خطرات تست نوار عصب و عضله چیست؟
ولتاژ پالس‌های الکتریکی استفاده شده در NCV بسیار کم در نظر گرفته میشود و هیچ اثر جانبی طولانی‌مدت شناخته‌شده‌ای برای تست‌های NCV وجود ندارد. اثر جانبی اصلی ناراحتی کوتاه‌مدت ناشی از تحریک الکتریکی است.
اگر شما دستگاه دفیبریلاتور قلبی، پیس‌میکر یا دستگاه کاشته‌شده دیگری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت داشتن یکی از این دستگاه‌ها، ممکن است احتیاط‌هایی لازم باشد. خطرات بستگی به مشکل خاص سلامت شما دارد. حتماً قبل از انجام فرایند، هرگونه نگرانی را با پزشک خود مطرح کنید.
برخی از عوامل یا شرایط ممکن است بر نتایج تست‌های NCV تأثیر بگذارند. این موارد شامل آسیب به نخاع، درد شدید قبل از تست و دمای بدن است.
چطور باید برای تست نوار عصب و عضله آماده شوم؟
متخصص مغز و اعصاب شما فرایند را توضیح خواهد داد و شما می‌توانید سوالات خود را بپرسید.
ممکن است از شما خواسته شود که فرم رضایت‌نامه‌ای را امضا کنید که اجازه انجام فرایند را می‌دهد. فرم را با دقت بخوانید و اگر چیزی برایتان روشن نیست، سوال بپرسید.
به طور کلی، شما نیازی به ناشتا بودن یا دریافت آرامبخش قبل از فرایند ندارید.
دمای بدن باید قبل و در حین فرایند حفظ شود. دمای بدن پایین باعث کاهش سرعت هدایت عصبی میشود. اگر احساس سرما کردید، به امتحان‌کننده اطلاع دهید.
تمام داروها (چه تجویزی و چه بدون نسخه) و مکمل‌های گیاهی که مصرف می‌کنید را به پزشک خود اطلاع دهید. برای برخی شرایط، ممکن است نیاز به تنظیم داروها باشد.
لباس‌هایی بپوشید که دسترسی به ناحیه مورد آزمایش را تسهیل کند یا به راحتی قابل برداشتن باشد.
برای چند روز قبل از فرایند از استفاده از لوسیون‌ها یا روغن‌ها روی پوست خود خودداری کنید.
با توجه به مشکل سلامت شما، پزشک شما ممکن است آماده‌سازی‌های دیگری درخواست کند. اگر داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، به آنها اطلاع دهید.
چه اتفاقی در طول تست نوار عصب و عضله می‌افتد؟
تست NCV ممکن است به صورت سرپایی یا به عنوان بخشی از بستری شدن شما در بیمارستان انجام شود. فرایندها بسته به شرایط شما و شیوه‌های متخصص مغز و اعصاب شما ممکن است متفاوت باشد.
تست نوار عصب و عضله بیشتر توسط نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب انجام و تفسیر میشود. این پزشکان در زمینه NCS و EMG آموزش ویژه‌ای دیده‌اند. تکنسین ها ممکن است برخی از قسمت‌های تست را انجام دهند.
به طور کلی، فرایند تست نوار عصب و عضله به شرح زیر است:
از شما خواسته میشود که هرگونه لباس، جواهرات، گیره مو، عینک، سمعک یا اشیاء فلزی که ممکن است بر فرایند تأثیر بگذارند، بردارید.
اگر از شما خواسته شود که لباس خود را درآورید، به شما گونی داده خواهد شد.
از شما خواسته میشود که برای تست بنشینید یا دراز بکشید.
نورولوژیست عصب‌هایی که باید مورد بررسی قرار گیرند را پیدا خواهد کرد. تعداد عصب‌های آزمایش‌شده بستگی به وضعیت شما و آنچه که پزشک به دنبال آن است دارد.
یکمتخصص مغز و اعصاب به پوست شما روی عصب یک الکترود ضبط کننده متصل خواهد کرد، با استفاده از یک خمیر مخصوص. سپس الکترود تحریک‌کننده را در فاصله‌ای مشخص از الکترود ضبط‌کننده قرار خواهد داد.
یک شوک الکتریکی ضعیف و کوتاه‌مدت از طریق الکترود تحریک‌کننده به عصب شما وارد خواهد شد.
ممکن است برای چند ثانیه کمی ناراحتی احساس کنید.
تحریک عصب و پاسخ آن روی مانیتور نمایش داده خواهد شد.
چه اتفاقی پس از تست نوار عصب و عضله می‌افتد؟
پس از تست، شما می‌توانید به فعالیت‌های قبلی خود بازگردید، مگر اینکه پزشک شما توصیه‌ای غیر از این داشته باشد. ممکن است پزشک از شما بخواهد که از فعالیت‌های فیزیکی سنگین تا پایان روز اجتناب کنید.
پزشک شما ممکن است دستورالعمل‌های دیگری پس از فرایند به شما بدهد، بسته به وضعیت شما.
EMG چیست؟
عضلات شما زمانی حرکت می‌کنند که سیگنال‌های عصبی از مغز به آنها دستور حرکت بدهند. الکترومایوگرافی (EMG) یک آزمایش تشخیصی است که اندازه‌گیری می‌کند که عضلات شما چقدر خوب به این سیگنال‌ها پاسخ می‌دهند.
حرکت یک تعامل پیچیده بین سیستم عصبی مرکزی و سیستم عضلانی است.متخصص مغز و اعصاب شما می‌تواند از نتایج EMG برای تعیین اینکه آیا مشکل شما عضلانی است، عصبی است یا هر دو را دارد، استفاده کند.
نورون‌های حرکتی، سلول‌های عصبی هستند که سیگنال‌هایی را برای حرکت به عضلات شما ارسال می‌کنند. در طول آزمایش، یک پروب سوزنی به عضله شما وارد میشود تا فعالیت الکتریکی آن را اندازه‌گیری کند.
EMG این فعالیت الکتریکی را به صدا، گراف یا اعداد تبدیل می‌کند تا پزشک شما آن را تفسیر کند.
اگر آزمایش مشکل را شناسایی کند، ممکن است شما به عنوان یک اختلال عصبی عضلانی تشخیص داده شوید.
آیا به نوار عصب و عضله نیاز دارم؟
طبیعی است که گاهی اوقات عضله ای درد یا بی‌حسی پیدا کند. به عنوان مثال، ممکن است عضله مچ دست شما به دلیل بلند کردن چیزی سنگین کشیده شود.
با این حال، برای بسیاری از افراد، درد مچ دست ناشی از آسیب به عصب است، نه آسیب به عضله. وقتی مشخص نیست که چرا با مچ دست، کمر، پاها یا هر قسمت دیگری از بدن مشکل دارید، یکی یا هر دو این آزمایش‌ها (EMG و NCS) ممکن است مفید باشند.
این آزمایش‌ها ممکن است برای افرادی که علائم زیر را دارند و از بین نمی‌روند تجویز شوند:
- درد یا گرفتگی
- سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی
- ضعف عضلانی
آیا آزمایش EMG دردناک است؟
وقتی سوزن EMG پوست شما را سوراخ می‌کند، ممکن است احساس ناراحتی کنید. بیشتر مردم انتظار دارند که آزمایش دردناک باشد اما بعداً گزارش می‌دهند که درد خیلی کمتر از آن چیزی بوده که انتظار داشتند.
پس از آزمایش، ممکن است کبودی یا درد عضلانی داشته باشید، اما این موارد معمولاً در عرض یک هفته از بین می‌روند.
چگونه برای آزمایش EMG آماده شویم؟
- قبل از هر یک از این آزمایش‌ها نیازی به انجام کار خاصی نیست. پزشکان توصیه می‌کنند که صبح روز آزمایش EMG:
- دوش بگیرید یا حمام کنید، اما از استفاده از لوسیون‌ها یا مرطوب‌کننده‌ها خودداری کنید
- سیگار نکشید
- همچنین باید با پزشک خود در مورد مصرف دارو قبل از آزمایش مشورت کنید. ممکن است داروهایی وجود داشته باشد که باید از مصرف آنها تا بعد از آزمایش خودداری کنید.
تفسیر نتایج نوار عصب و عضله EMG و NCS
متخصص مغز و اعصاب که نظارت بر یکی یا هر دو آزمایش را انجام می‌دهد، نتایج را بررسی کرده و خلاصه‌ای برای پزشک شما می‌نویسد.
اگر آزمایش‌ها نشان دهند که شما اختلال عصبی عضلانی یا عصب آسیب دیده دارید، احتمالاً شما به یک متخصص ارجاع داده می‌شوید.
آنها ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای یادگیری بیشتر در مورد وضعیت شما تجویز کنند. سپس یک طرح درمانی تدوین خواهد شد. این طرح ممکن است شامل داروها، جراحی‌ها یا تغییرات سبک زندگی باشد.
هیچ یک از NCS یا EMG مشکلات عضلانی یا عصبی شما را حل نمی‌کنند، اما به پزشکان اطلاعات کلیدی می‌دهند تا به شما کمک کنند تا به زودی احساس بهتری داشته باشید.
عضلات شما به دلیل ارتباط پیچیده بین آنها و سیستم عصبی شما حرکت می‌کنند. آزمایش‌های EMG و NCS کمک می‌کنند تا تشخیص دهید که آیا یکی یا هر دو از این سیستم‌ها به درستی عمل نمی‌کنند. این آزمایش‌ها معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شوند و معمولاً عوارض جانبی کمی دارند یا هیچ عارضه‌ای ندارند.
