درمان بی‌خوابی با rTMS یک روش غیر دارویی و موثر است که با تحریک مغز، کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. این روش تحت نظارت متخصص مغز و اعصاب انجام می‌شود و به افرادی که از بی‌خوابی مزمن رنج می‌برند، کمک می‌کند تا بدون نیاز به دارو به خواب بهتری دست یابند.

درمان بی‌ خوابی بدون دارو  با تحریک مغناطیسی مکرر جمجمه‌ای (rTMS)

بی‌ خوابی یکی از شایعترین اختلالات خواب است که تأثیرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی، تمرکز، عملکرد روزانه و سلامت روانی افراد دارد. روش‌های مختلفی برای درمان بی‌ خوابی وجود دارند، از جمله دارودرمانی و درمان شناختی-رفتاری. با این حال، بسیاری از بیماران به دنبال روش‌های غیر دارویی برای درمان بیخوابی هستند. یکی از روش‌های نوین و مؤثر در این زمینه، تحریک مغناطیسی مکرر جمجمه‌ای (rTMS) است که به عنوان یک روش غیرتهاجمی در درمان اختلالات خواب، از جمله بیخوابی، بسیار مورد توجه متخصصین مغز واعصاب قرار گرفته است.

 تحریک مغناطیسی مکرر جمجمه‌ای (rTMS) چیست؟

rTMS یک تکنیک غیرتهاجمی برای تحریک مغزی است که با استفاده از پالس‌های مغناطیسی به نواحی خاصی از مغز اعمال می‌شود. این روش می‌تواند الگوهای غیرطبیعی فعالیت مغزی را تغییر داده و به بهبود کیفیت خواب کمک کند. در درمان بی‌خوابی، این تکنیک باعث تنظیم فعالیت قشر مغز، افزایش کیفیت خواب و کاهش علائم بی‌خوابی می‌شود. 

اثربخشی rTMS در درمان بی‌ خوابی

•  بهبود کیفیت خواب

تحقیقات نشان داده‌اند که rTMS تأثیر قابل‌توجهی در بهبود کیفیت خواب دارد که با شاخص کیفیت خواب پیتسبورگ (PSQI) قابل اندازه‌گیری است. این روش می‌تواند:

- افزایش کارایی خواب

- افزایش مدت کل خواب

- کاهش زمان شروع خواب

- کاهش تعداد بیداری‌های شبانه را به دنبال داشته باشد.

• کاهش علائم بیخوابی

مطالعات بالینی نشان داده‌اند که rTMS می‌تواند علائم بیخوابی را کاهش دهد و تأثیرات آن تا چند ماه پس از درمان باقی بماند. بیمارانی که از این روش استفاده کرده‌اند، کاهش اضطراب خواب، بهبود ریتم شبانه‌ روزی و افزایش عمق خواب را گزارش کرده‌اند.

• مزایای مکمل

هنگامی که rTMS به عنوان یک درمان مکمل در کنار سایر روش‌ها مانند درمان شناختی-رفتاری برای بی‌خوابی (CBT-I) یا تغییرات سبک زندگی استفاده شود، نتایج درمانی بهتر و پایدارتری ایجاد می‌کند.

•  جایگزینی برای دارودرمانی

یکی از مزایای اصلی rTMS این است که به عنوان یک درمان غیر دارویی برای بی‌ خوابی در نظر گرفته می‌شود. این روش به ویژه برای افرادی که به داروهای خواب‌آور وابسته شده‌اند یا دچار عوارض جانبی ناشی از دارودرمانی هستند، مناسب است.

مکانیسم‌های عملکرد rTMS در بی‌ خوابی

• تنظیم تحریک‌پذیری قشر مغز

rTMS می‌تواند تحریک‌پذیری قشر مغز را تعدیل کرده و الگوهای نامنظم فعالیت عصبی را که در بیماران مبتلا به بیخوابی مشاهده می‌شود، اصلاح کند. این تغییرات باعث آرامش ذهنی و افزایش توانایی مغز در ایجاد خواب پایدار می‌شود.

• بهبود معماری خواب

یکی از تأثیرات rTMS افزایش موج آهسته در خواب و تقویت مرحله خواب REM است. این مراحل از خواب برای بازسازی انرژی بدن، بهبود عملکرد شناختی و تثبیت حافظه ضروری هستند.

 کاربردهای TMS در درمان بی‌ خوابی همراه با سایر اختلالات

• بیخوابی در بیماران مبتلا به افسردگی

بی‌ خوابی یکی از علائم رایج در بیماران مبتلا به افسردگی است. تحقیقات نشان داده‌اند که درمان همزمان افسردگی و بی‌خوابی با rTMS می‌تواند به بهبود کلی وضعیت روانی و خواب بیمار کمک کند.

• بی‌خوابی و اختلالات اضطرابی

بیمارانی که به اضطراب فراگیر یا سایر اختلالات اضطرابی مبتلا هستند، معمولاً دچار مشکلات خواب نیز می‌شوند. TMS می‌تواند با کاهش فعالیت بیش‌ازحد مناطق اضطراب‌زا در مغز، به بهبود خواب این بیماران کمک کند.

مقایسه TMS با سایر روش‌های درمانی

مقایسه با دارودرمانی

• مزایا: عدم وابستگی، عدم عوارض جانبی ناشی از دارو، بهبود پایدار کیفیت خواب
• معایب دارودرمانی: وابستگی دارویی، کاهش اثربخشی در طول زمان، عوارض جانبی مانند خواب‌آلودگی روزانه

مقایسه با درمان شناختی-رفتاری (CBT-I)

• مزایای rTMS: اثرگذاری سریع‌تر، عدم نیاز به تغییرات گسترده در سبک زندگی
• مزایای CBT-I: بهبود پایدار عادات خواب، عدم نیاز به تجهیزات خاص
• نتیجه: ترکیب این دو روش می‌تواند اثربخشی درمان را افزایش دهد.

ایمنی و عوارض جانبی rTMS

TMS به عنوان یک روش غیرتهاجمی، ایمنی بالایی دارد و عوارض جانبی آن حداقل است. شایع‌ترین عوارض شامل سردردهای خفیف و ناراحتی موقتی در محل درمان است که معمولاً در طی چند جلسه اول کاهش می‌یابد. تاکنون هیچ عارضه جانبی شدیدی از این روش گزارش نشده است.

درمقاله ای که در سال 2020 با عنوان Effects of repetitive transcranial magnetic stimulation in subjects with sleep disorders در مجله Sleep Medicine چاپ شده است ذکر میکند که در نتیجه، تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال (rTMS) ممکن است به توسعه گزینه‌های درمانی غیر دارویی جدید برای چندین اختلال خواب کمک کند. rTMS ممکن است به‌ویژه به عنوان ابزاری درمانی در بیماران مبتلا به بی‌خوابی اولیه (PI)، سندرم پاهای بی‌قرار (RLS)، آپنه خواب انسدادی (OSAS) و نارکولپسی مفید باشد، در حالی که اثر آن در سایر اختلالات خواب (مانند پاراسومنی‌ها) هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است. rTMS که با داده‌های بالینی، مرتبط با خواب و نوروفیزیولوژیک ترکیب شده است، ممکن است به عنوان ابزاری مؤثر در تغییر تحریک‌پذیری قشر مغزی و القای پلاستیسیته سیناپسی کوتاه‌مدت عمل کند. 

توصیه های دکتر رخصت یزدی متخصص مغز و اعصاب در درمان بیخوابی با RTMS

rTMS به عنوان یک درمان نوین، غیر دارویی و غیرتهاجمی برای بیخوابی مطرح است که می‌تواند کیفیت خواب را بهبود بخشد و علائم بیخوابی را کاهش دهد. این روش به ویژه برای بیمارانی که به دنبال جایگزین‌هایی برای دارودرمانی هستند یا از سایر روش‌های درمانی نتیجه مطلوبی نگرفته‌اند، یک گزینه امیدوارکننده محسوب می‌شود. درمان بی‌ خوابی با جدیدترین پروتکل‌های درمانی توسط  دکتر رخصت یزدی با استفاده از rTMS انجام می‌شود. برای اطلاعات بیشتر و تعیین وقت مشاوره، با ما در تماس باشید.

درمان بیماری‌های مغز و اعصاب و ستون فقرات